Dag van het Geluk 2014

19 april 2014, Promotiezaal K.U.Leuven, Leuven

De Academie voor Levenskunst stelt zich tot doel na te denken over geluk en ongeluk, over liefde en lijden in de hedendaagse tijd en samenleving. Dit is van bijzonder belang in deze tijden van onzekerheid en verandering waar waarden als ‘herstel van vertrouwen’ en ‘change’ aan de orde van de dag zijn, tegen een achtergrond van verontrustende berichten over o.a. zelfdoding en depressie.

Zoals vorige jaren zal ook dit jaar, op paaszaterdag 19 april 2014, voor de achtste maal de ‘Dag van het Geluk’ georganiseerd worden. Niet een dag van lol, fun, plezier of genietingen, maar een dag van reflectie over de inhoud en de betekenis van geluk. Het is de bedoeling het bewustzijn van geluk te vergroten en na te denken over hoe gelukkig of ongelukkig en over hoe we kunnen bijdragen tot meer geluk voor onszelf en voor anderen. Geen geluk in de knusheid van het eigen comfort, maar met een open blik op de vele problemen en uitdagingen in de samenleving en in de wereld.

In de christelijke traditie is Pasen een uitnodiging tot bewustwording en opstanding uit het lijden. Het is immers niet door het lijden en de dood van Christus als dusdanig, maar door de les in bewustwording en mededogen die hij daarbij als spiritueel leraar heeft gegeven, dat ieder van ons de bevrijding uit het lijden kan bewerkstelligen en daardoor op zijn beurt kan opstaan uit het lijden. In de joodse traditie is Pasen de herdenking van de bevrijding uit de slavernij in Egypte. Los van elke religieuze traditie is Pasen een symbool dat uitnodigt om na te denken over het lijden. Het is vergelijkbaar met het concept van verlichting of Nirwana in de Oosterse tradities.

Onze hedendaagse samenleving is gekenmerkt door vele veranderingen en problemen met enerzijds een commerciële vermaak- en amusements­cultuur gericht op overdadige consumptie, luxe en snelle genoegdoening, en anderzijds een groot deel van de samenleving en van de mensheid met extreme armoede, geweld, terreur en onmenselijke levens­omstandig­heden.

Daardoor hebben velen zowel hun geloof in een reddende religie als in een bevrijdende wetenschap verloren en velen zoeken dan ook elders naar existentiële invulling en zingeving van het leven. Door de afwezigheid van een zingevende levensvisie hebben mensen vaak het gevoel iets te missen, iets verloren te zijn, maar weten niet eens wat het zou kunnen zijn of denken (of krijgen te horen) aan een depressie of een burn-out te lijden.

Het niet als dusdanig kunnen herkennen en duiden van deze honger, leidt niet zelden tot een individualistische genotscultuur, het zoeken naar gemakkelijk plezier als substituut voor een dieper geluk, onder het motto van ‘zelfzorg’, ‘zelfontplooiing’ of ‘zelfexpressie’. Deze hedonisme-valkuil werd door Ernest Hemmingway de ‘festival-theorie van het leven’ genoemd.

Het hoeft dan ook nauwelijks verwondering te wekken dat de cijfers voor levens­moeheid, wanhoop, depressie, burn-out, levensbeëindiging, zelfverminking, anorexie, middelengebruik en middelen­verslaving onrustwekkend de hoogte in gaan en zelfs epidemische proporties lijken aan te nemen. Deze cijfers weerspiegelen dan nog alleen maar de zichtbare top van de spreek­woor­delijke ijsberg die gevormd wordt door de vele levens die doorgebracht worden in verveling, dofheid, vreugdeloosheid en stille wanhoop.

Is dit alles een boodschap van hoop? Ja! Als wij het vertrouwen herstellen in de mogelijkheden van elke mens en van de mensheid om steeds weer nieuwe oplossingen te vinden. En die zullen er komen. Het voordeel van problemen is immers dat zij de creativiteit en het denken stimuleren en oplossingen aantrekken. Net zoals de zich wijzigende toestand inzake energievoorziening nu reeds vele individuen en bedrijven ertoe aanzet nieuwe oplossingen te bedenken, zo zal ook de zich wijzigende toestand in het existentiële, sociale, politieke, financiële en economische veld mensen en bedrijven aanzetten tot het bedenken van nieuwe oplossingen.

Is dit een boodschap van geluk? Ja! Voor ieder van ons biedt deze ‘crisis’ inderdaad een uitnodiging om na te denken over het evenwicht tussen plezier en geluk in ons persoonlijk leven. Geluk berust immers op een mentale, existentiële en spirituele ingesteldheid waarvoor niet veel koopkracht vereist is…

Gelukkig zijn is bovendien niet alleen individueel wenselijk, maar is ook relationeel, maatschappelijk en professioneel belangrijk. Alleen mensen die zelf lijden, zullen ook lijden bij anderen veroorzaken. Gelukkige mensen verwachten niet dat anderen hen gelukkig zullen maken maar verspreiden geluk om zich heen, zij willen hun gelukkig-zijn met anderen delen zodat een positieve dynamiek ontstaat. Alleen gelukkige mensen geven altijd het beste van zichzelf. Een gelukkig mens is een geschenk aan de rest van de wereld. Door de toenemende communicatiemogelijkheden wordt de moderne wereld steeds meer een globaal netwerk van met elkaar verbonden individuen en samenlevingen, een soort wereldwijd brein. Ieder van ons kan daarin bijdragen en maatschappelijke verantwoordelijkheid opnemen door het wereldwijde brein mee te voeden met positieve gedachten en beelden, en met de taal van de hogere waarden van vertrouwen, innerlijke groei en liefde in plaats van met de taal van de angst. De mens wordt meer bepaald door zijn voorstellingen van de toekomst dan door gebeurtenissen in het verleden en ieder van ons kan ervoor kiezen een centrum te worden waar positieve invloeden van uitgaan die onvermijdelijk hun weerklank zullen vinden in de maatschappij…

Zoals vorige jaren zal de winst van deze dag integraal aan het
Fonds Jeanne Devos voor Kinderrechten worden geschonken.

De vzw Academie voor Levenskunst is volkomen onafhankelijk en vrij van enige binding aan politieke, religieuze, filosofische, financiële of andere belangen.